Ongewenste Praktijken bij Woningcorporaties
Recent nieuws brengt ongewenste praktijken aan het licht bij woningcorporaties. Volgens een recent NOS en Nieuwsuur onderzoek verhuren bestuurders en commissarissen privépanden tegen prijzen die hoger zijn dan hun eigen corporaties toestaan. Opmerkelijk genoeg bevinden deze panden zich vaak in dezelfde regio’s als hun eigen corporaties. Hierdoor lijkt het alsof ze hun positie en kennis misbruiken voor eigen gewin.
Niet onwettelijk maar wel on-ethisch?
Hoewel de privé-verhuur niet illegaal is, roept het wel ethische vragen op. In de huidige Governancecode Woningcorporaties zijn er wel bepalingen opgenomen over belangenverstrengeling, maar specifieke richtlijnen voor privé vastgoedbezit zijn er niet. Aedes heeft in reactie op het onderzoek aangekondigd de integriteitscode te gaan versterken.
Een kwestie van Phronesis
Toch lost het aanscherpen van regels mijns inziens het echte probleem niet op. Het roept vragen op over de afwezigheid van een moreel kompas bij deze commissarissen. Het antwoord ligt mogelijk in het concept van ‘phronesis’, of praktische wijsheid. En dat is precies wat er in dit geval ontbrak, en helaas bij meerdere raden van commissarissen. Bij praktische wijsheid zijn onder andere zelfreflectie en belangenafweging belangrijk. Bestuurders die eigen panden in dezelfde regio verhuren als waar hun betrokken woningcorporatie actief is, lijken weinig waarde te hechten aan zelfreflectie en een zorgvuldige belangenafweging.
De dubbele Helix van Corporate Governance 
In mijn opinie beperkt het dienen van het volkshuisvestingsbelang, oftewel ‘the common good’ zich niet tot de bestuurskamer. Het zou verweven moeten zijn in het ethisch DNA van de bestuurder en toezichthouder. Deze verbinding noem ik de dubbele helix van corporate governance. Vakmanschap en praktische wijsheid vormen de dubbele DNA-strengen van phronetisch toezicht. Hadden de betrokken bestuurders en commissarissen over praktische wijsheid beschikt dan hadden zij ingezien dat een dergelijke verhuurkwestie, hoewel wettelijk toegestaan, niet wijs zou zijn.
Voorbij de Regelgeving
Het versterken van de integriteitsregels is een goede stap. Maar, het vervangt niet de persoonlijke ethiek en moreel gedrag. We moeten ons ook richten op educatie, training en het bevorderen van normbesef. Het ontwikkelen van ‘phronesis’ binnen de sector is de echte oplossing. Want laten we eerlijk zijn, eenieder die vanuit de juiste belangen en ethische overtuigingen naar deze kwestie kijkt, realiseert zich dat de betrokken bestuurders en commissarissen op het gebied van good governance, niet thuis geven.
Wilt u meer weten wat de dubbele helix van corporate governance voor u kan beteken? Neem dan contact met mij op via het contactformulier.
